Doğuma Hazırlık 2 (Yenidoğan bebeğin damağına hurma sürmek(tahnik)
Bu güzel sünneti hayata geçirmek için sabırsızlanıyorum. Buzluğumda bekleyen acve tabir edilen Efendimizin elleriyle diktiği hurmaları bebişle buluşturmaya az kaldı. Tahnik nedir? Neden yapılır? Peygamber Efendimiz bu sünneti nasıl uygulanmıştır? Bu husustaki hadisi şerifler sahih midir? Sağlık açısından ehemmiyeti nedir? İşin uzmanları bu hususta ne söylüyor?
Kısa bir araştırmadan sonra size bunları özet geçmek istiyorum. Bunu araştırırken de yazarken de ayrı bir heyecan benim için. Bu kadar özendiğim bu konuyu bebeğin telaşı ile gerçekleştirmeyi unuturum diye de korkuyorum :)))
Hazret-i Âişe (ra) Validemiz der ki: "Yeni doğan çocuklar Resulullah'a (sallallahu aleyhi ve sellem) getirilirdi. O da onlara mübarek olmaları için dua eder ve ağzında yumuşattığı hurmanın suyunu çocuğun ağzına sıkardı." (Müslim: 2147)
Hz. Ebu Bekir'in (ra) kızı Esma, Mekke'de iken kocası Zübeyr'den, oğlu Abdullah'a hâmile kalmıştı. Hâdiseyi kendisi şöyle anlatıyor: "Hamilelik müddetimin sona erdiği günlerde Hicret niyetiyle Mekke'den çıktım, Medine'ye gelirken Kuba'da konakladım, Abdullah'ı orada doğurdum. Çocuğu Hz. Peygamber'e (aleyhissalatu vesselâm) getirip kucağına koydum. Bunun üzerine Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bir hurma istedi. Onu çiğneyip çocuğun ağzına verdi. Böylece çocuğun ağzına ilk giren şey, Resulullah'ın çiğnediği hurma oldu. Sonra Peygamber Aleyhissalatu Vesselam çiğnediği hurma ile çocuğun damağını iyice ovuşturdu. Daha sonra dua edip, bereket ve saadet dileğinde bulundu." (Buhârî, Menâkıbu'l-Ensâr, 45; Müslim, Âdâb, 26)
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) ağzında hurmanın sert kısımlarını çiğneyerek, bulamaç haline getirmiş, çocuğun damağında posa kalmayacak şekilde sıvılaştırarak vermiştir. Aksi takdirde hurmanın sert olması hâlinde bebeklerde boğulma riski ortaya çıkardı.
Enes ibn Malik (ra) ise şöyle anlatır: "Annem Ümmü Süleym bir erkek çocuk doğurmuştu. Çocuğu bana verdi ve 'Ey Enes! Sen bu çocuğu Hz. Peygamber'in (sallallahu aleyhi ve sellem) huzuruna götürünceye kadar hiçbir kimse ona süt emzirmesin!' dedi. Nihayet sabah olunca çocuğu alıp Resulullah'ın (sallallahu aleyhi ve sellem) yanına vardım. Beni görünce, 'Ümmü Süleym mi doğurdu?' diye sordu. Ben de 'evet' dedim ve çocuğu getirip kucağına koydum. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Medine'nin acve hurmasından bir hurma istedi. Onu kendi ağzında eritinceye kadar çiğnedi, sonra çocuğun ağzına verdi. Çocuk da dilini dudakları üzerinde gezdire gezdire yalanmaya başladı. Bunu gören Resulullah, yanında bulunan sahabelere: 'Ensar'ın (Medineliler'in) hurmaya olan sevgisine bakınız!' buyurdu. Sonra elini çocuğun yüzüne sürdü ve ona Abdullah adını koydu." (Buhari Libas: 24, Müslim Adap 22, E Davud Edep 68)
Ebû Musa (ra) ise şöyle anlatır: "Benim bir erkek çocuğum doğdu. Onu Hz. Peygamber'e (sallallahu aleyhi ve sellem) götürdüm. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ona İbrahim adını koydu. Sonra bir hurmayı çiğneyerek çocuğun damağına sürdü ve bereket duası etti, daha sonra çocuğu bana verdi." (Buhari (10/478), Müslim (2145)
Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) torunları Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin'e Medine'nin acve hurmasıyla zemzem suyunu ağzında yumuşatarak tahnik yapmıştır. Müslim'de rivayet edilen bu hadiste ağızda yumuşatılan hurmanın suyunun ağza sıkıldığı rivayet edilmektedir. (Bkz. Müslim, Âdâb, 26)
Efendimizin uygulaması bu şekilde olmuş. Ama ben Zemzem ve acve hurmasını bir kapta ezip öyle vermeyi tercih ederim tabi ki dualarla. Çünkü kimsenin ağız sağlığına güvenemiyorum. Kendimin de dahil. Sünnet-i Seniyyeye uymak için yaptığımızdan Efendimizin ağzı gibi olur inşaallah.
Yeni doğan bebeğe hurmayla tahnik yaparken, bulamaç hâlinde vermek veya sıvı hâle getirdikten sonra damla damla vermek en uygunudur. Yutma refleksini tecrübe etmemiş bebeğe, çiğnenmiş hurmayı katı şekilde veya bol suyla vermek riskli olabilir. Kuru üzüm ve şeker gibi tatlılarla tahnik yapılabilir elde hurma yoksa çözüm olabileceği söyleyenler var zaten eskiler illa ki sarılık olmasın diye şekerli su vermeyi tavsiye ederler ama kuru hurmayla yapmak Sünnet'tir.
Hurmada anne sütünden farklı olarak glutamik asit, glisin, serin, alanin, aspartik asit, prolin vardır. Tahnik yapınca, anne sütünde bulunmayan aminoasitler de bebeğe verilmiş olur. Anne sütünde ise, hurmada olmayan sistin, histidin, isolosin, metionin, taurin gibi aminoasitler vardır. Sadece anne sütü alınırsa, bebeğin vücuduna on aminoasit alınmış olacaktır.
Bebeğe önce tahnik usulüyle hurma, sonra da anne sütü verildiğinde bebek için gerekli 20 aminoasitten 18'i temin edilmiş olur. Anne sütünde ve hurmada bulunmayan glutamin, tirosin ve asparagin aminoasitleri ise bebeğin vücudunda diğer aminoasitlerden sentezlenir. Neticede hurmayla birlikte anne sütü alan bir bebeğin vücudunda bütün aminoasitler temin edilmiş olur.
Yeni doğanın ağız florası, ilk bir haftada oluşmadığından, bebek ağzı enfeksiyona açıktır. Şeker konsantrasyonu bakımından yüksek olması, ayrıca fenolik asitlerden dokuzunun birden bulunması, bakterilerin üremesine mâni olur. Hurma suyu, viral ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı koruyucu kalkan görevi görür.
Bu kadar faydalı ve hikmetli bir sünneti işlemek hayatta tutmak çok önemli ve gerekli tabii ki . Sarılık olmasın diye korkup mama veren annelerin kulakları çınlasın.
Okumadan geçme 👈
Yorumlar
Yorum Gönder