Gebelikte 20. hafta

BU HAFTA SİZDE OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLER

Gebeliğin ilk yarısını geride bırakmak üzeresiniz. Artık "karnınız" da yavaş yavaş çıkmaya başladı. Rahiminizi şu anda tam göbek deliğiniz hizasında hissedebilirsiniz. Bundan sonra da her hafta yaklaşık bir santimetre yukarı çıkmaya devam edecek.

Gebeliğin en ilginç yönlerinden biri de 20. gebelik haftasından itibaren normal tekil bir gebelikte rahiminizin en üst noktası ile kasıklarınızın ortasında yer alan pubis kemiği arasındaki mesafenin santimetre cinsinden ölçümünün yaklaşık olarak gebelik haftasına tekabül etmesidir...

Ultrasonografi incelemeleri yapılmadığı durumlarda bu ölçüm gebelik haftasını belirlemede oldukça etkili bir şekilde kullanılabilmektedir ve dünya üzerinde halen gebelik takibinde yaygın olarak kullanılmaya devam etmektedir.
İsterseniz bir deneme yapabilirsiniz, ancak bunu asla bir takıntı haline getirip ufak-tefek oynamalar için (örneğin 23. haftada yaptığınız ölçümün 21 çıkması gibi) kendinizi üzmeyin.
Bu gebelik haftasından itibaren göbeğinizle pubis arasında kalan orta hat çizgisi de ("linea nigra") koyulaşmaya başlayabilir, endişelenmeyin, bu çizgi doğumdan sonraki birkaç ay içinde tamamen kaybolacaktır.

Doktorunuzun size önerdiği demir (ve vitamin) ilacını düzenli olarak almayı unutmayın. Özellikle kansızlığınız varsa sizin ve bebeğinizin ihtiyacı olan demiri hiç bir gıdayla yeterince alamazsınız. Bazı doktorlar anne adaylarına yalnızca demir içerikli ilaçlar verirken, bazıları içinde günlük ihtiyacı karşılayan demiri de ihtiva eden multivitamin tabletlerini önerebilirler.

Kalsiyum alımının önemini daha önceki bir haftada vurgulamıştık ve burada tekrar ele alıyoruz: Günlük ihtiyacınız olan 1200 miligram kalsiyumu alamadığınızda bebeğinizin kemik yapımı için kullanılacak bu madde kemiklerinizden alınır. Bebeğiniz kalsiyumsuz kalmasa bile sizin kemiklerinizin (ve dişlerinizin) kalsiyum içeriği azalır ve bu durum kısa vadede kramp sorunu, uzun vadede ise kemik erimesi sorununun ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Bir bardak süt (200 ml) yaklaşık 250 miligram, bir kibrit kutusu büyüklüğünde beyaz peynir yaklaşık 150 miligram, bir bardak ayran (200 ml) yaklaşık 170 miligram kalsiyum içerir. Yani kalsiyumdan en zengin gıdalar süt ve süt ürünleridir. Peki ineklerin ürettiği sütteki bu kalsiyum onlara nereden gelmektedir? İkinci büyük kaynak yeşil yapraklı sebzelerdir. Eğer bu gıdalardan yeterince alıyorsanız kalsiyum desteğine kesinlikle ihtiyacınız yoktur.

Aşağıdaki sorular size tanıdık geldi mi? :) 1-Şu anda size tek bebeğiniz olduğu söylenmesine rağmen ikiz taşıyor olabilir misiniz? 2-Bebeğiniz size söylenenden farklı bir cinsiyette olabilir mi? Ultrasonografinin ülkemizde yaklaşık 25 yıllık bir geçmişi vardır ve ultrasonografi cihazları her geçen yıl daha çok detay gösterecek şekilde gelişimlerini sürdürmektedirler. Genel olarak söylemek gerekirse yukarıdaki ilk sorunun cevabı teorik olarak "evet" olmakla beraber pratikte bu tür bir durum çok çok ender görülmektedir. Ülkemizde artık Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniklerinin hemen tümünde ultrasonografi cihazları mevcuttur ve doktorlar ultrasonografi eğitimi alarak ihtisaslarını tamamlamaktadırlar. Çoğu doktor, anne adayına yaptığı ilk ultrasonografi incelemesinde ilk olarak çoğul gebelik olasılığını değerlendirir ve bu nedenle size bazı arkadaşlarınız "ikiz mi yoksa bu?" diye takılsa da siz kendinizi doktorunuzun söylediği şekilde tek bebeğe göre planlayabilirsiniz. İkinci sorunun cevabı ise bu haftada biraz daha büyük olasılıkla "evet" olabilir. Özellikle bu haftaya kadar "kız" denilen bebeklerin bir kısmı sürpriz bir şekilde birden "erkeğe" dönüşebilirler. Bu tür durumlar gelişmiş cihazlarla tecrübeli doktorlar tarafından inceleme yapıldığında oldukça ender görülse de her anne adayı içinden böyle bir soruyu geçirmeden edemez. Bebeğinizin bacakları arasında genital organlarını önümüzdeki haftalarda bariz bir şekilde gördüğünüzde veya "hiçbir şey göremediğinizde" artık emin olacaksınız. Özel kliniklerde gebelik muayenelerine giden anne adaylarına çoğu durumda her muayenede ultrasonografi yapılır. Bazı anne adayları ultrasonografinin zararlı olup olmadığı konusuna takılabilirler. Bilmeniz gereken, 30-35 yıllık bu teknolojinin halen "ultrason" yani ses ötesi, başka bir deyişle bizim kulağımızın duyamayacağı ses dalgalarıyla çalışmaya devam ediyor olmasıdır. Ses dalgalarının canlı dokuya muhtemel zararları defalarca incelenmiş ancak zararlı bir etki bulunmamıştır. Ultrasonografi cihazı doktorunuzun vazgeçilmez bir yardımcısıdır ve sizin sağlıklı bir şekilde sağlıklı bir bebek dünyaya getirmenize bu cihazla yapılan incelemenin katkısı çok büyüktür. Ultrasonografi incelemesi %100 sağlıklı bir bebeği garanti edemese de bebeğe ait yapısal kusurların çok önemli bir kısmını ortaya çıkarabilir.

     

BU HAFTA BEBEĞİNİZDE OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLER

Bebeğiniz bu haftalarda aynen yenidoğmuş bir bebek gibi uyku ve uyanıklık dönemlerinden geçer. Bebeğiniz kız ise rahimi bu haftada gelişmeye başlar.

Yandaki resim kalp ve karaciğer seviyesinden alınmış bir ultrason görüntüsü. Bebeğinizin safra kesesi üstte ufak siyah boşluk, midesi ise hemen altında daha büyük siyah boşluk şeklinde gözleniyor.

Bu hafta sonunda bebeğinizin boyu 25 cm. ve ağırlığı tam 320 gram!
<<dikkat!! - bebeğinizin boyu ve kilosu hakkında önemli bilgi>>

Hamilelik döneminde kilo alımı

"Fazla kalorili yiyecekler yemiyorum, ama yine de kilo alıyorum!" Çoğu anne adayının içinden geçen bir cümledir bu. Gerçekte neler oluyor? Gebelikte kilo artar. Artmalıdır, başka şekilde sağlıklı bir bebeğin doğması mümkün değildir. Gebelikte "bebeğim yeterince kilo alsın, ancak ben bebeğimin aldığı kadar kilo alayım, fazlasını almayayım." düşüncesi güzel olmakla beraber gerçekleşmesi pek mümkün değildir. Miyadına gelindiğinde anne adaylarının çoğu (aşırı yağlı ve karbonhidratlı yiyeceklerden uzak dursalar bile ) ekstradan ortalama 4.5 kilogramlık bir yağ deposu oluştururlar. Bu yağ deposunun var olma amacı doğanın sizin bebeğinizi doğum sonrasında oluşabilecek muhtemel bir kıtlık durumuna karşı koruma çabasıdır. Ne kadar düşük kalorili beslenseniz de bedeniniz bu yağ deposunu oluşturacaktır.

Resim: miyadına gelindiğinde ortalama bir anne adayının aldığı 12.5 kilogramın dağılımı. Bu ortalamanın üstüne çıkıldığında ya yağ deposu fazladır, ya dokulararası sıvı (ödem) fazladır veya ender olarak bebek ve beraberinde amniyos sıvısı fazladır.

Bu haftaya kadar aldığınız kilo muhtemelen 3.5-6 kilogram arasıdır (daha azı veya fazlası elbette

olabilir). Bu haftadan itibaren ise haftada ortalama 450 gram alacaksınız.Bu rakam her anne adayında farklı olabilir.


Tartıya çıktığınızda gördüğünüz rakamın önemli bir kısmı vücudunuzun sıvı tutma eğilimini yansıtmaktadır. Bazı anne adaylarında sıvı tutma eğilimi daha fazla olduğundan bu anne adayları beklediklerinden daha fazla kilo alırlar. Doğum sonrasında daha kolay verilen bu "kilolar" anne adaylarında kendini bu haftalarda bile, özellikle ayak bileklerinde ortaya çıkan şişlikler ("ödem") şeklinde gösterirler. Bu şişlikler özellikle akşama doğru artar ve ödem eğilimi olan anne adaylarında en belirgin özellik sabah-akşam tartısının çok belirgin farklılıklar göstermesidir. Böyle bir durum söz konusuysa doktorunuza durumu mutlaka iletin.


Genellikle daha ileri haftalarda ortaya çıkan ödemler bazı durumlarda preeklampsi ("preeklampsi" telaffuz etmesi güç ancak her anne adayının sözlüğüne yerleştirmesi önemli bir kelimedir.

Gebelikte tansiyon yükselmesi, idrarda protein kaybı ile seyreden bu tümüyle gebeliğe özgü normaldışı durum hakkında ilerleyen haftalarda daha çok bilgi sahibi olacaksınız) habercisi olabilmelerine karşın tansiyon ölçümünüz normal olduğu ve idrarınızda protein kaybı olmadığı sürece bunu tamamen bir "bünye meselesi" olarak kabul edebilirsiniz.