Demir Yetersizliği Anemisinde Beslenme

YETERSİZLİĞİ ANEMİSİNDE BESLENME
 Demir Yetersizliği Anemisi Geliştiğinde Ne Gibi Sağlık Problemleri Görülür ?
 • Demir yetersizliğinde bebek ve çocuklarda zeka gelişimi ve koordinasyon bozulur, dikkat ve algılama azalır, büyümede gerilik görülür, enfeksiyonlara duyarlılık artar, tırnak, deri ve mukoza değişiklikleri ortaya çıkar. Gebelerde morbidite ve mortalite, bebek ölümleri oranı, düşük doğum ağırlıklı bebek dünyaya getirme ve enfeksiyonlara yakalanma riski artar, bağışıklık sistemi bozulur, buz ve toprak yeme davranışları görülür. Demir yetersizliği anemisi olan bireylerde hava kirliliğine bağlı kurşun zehirlenmelerine duyarlılık artmaktadır.
 Demir Yetersizliği Anemisine Neden Olan Beslenme Davranışları Nelerdir ?
 • Özellikle 0-2 yaş arasındaki bebeklerin süt tüketimlerinin fazla olması ve ek gıdalara başlama döneminde demirden zengin yumurta, et, pekmez ve kurubaklagillerin geç başlanması veya hiç verilmemesi demir yetmezliği anemisine neden olmaktadır.
 • Çay ve kahve tüketimi demir emilimini azalttığı için tüketilmemelidir. Eğer tüketilmek isteniyorsa yemeklerden 45 dakika sonra açık olarak tüketilebilir.
 • Diyetle fazla miktarda kalsiyum alınması ( özellikle süt ve ürünlerinin tüketilmesi ), etlerin kavrularak ve fırında fazla pişirilmesi, nitrat ve nitritin kullanıldığı sosis, salam ve birçok hazır besinin tüketimi alınan demirin biyoyararlılığını azaltır.
 Hangi Besinler Demirden Zengindir ?
 • Proteinden zengin besinler özellikle sırasıyla sakatatlar, dana eti, koyun eti ve tavuk eti hem demirden zengin besinlerdir hem de içerdikleri demir emilimi yüksektir. • Etlerden başka iyi pişmiş olan kurubaklagiller, soya fasulyesi, yumurta, kuru meyveler ( özellikle kuru üzüm, kuru kayısı ), pekmez, yeşil sebzeler ( ıspanak ), fındık, fıstık, susam, tahin gibi yiyecekler demirden zengindir. Beslenmemizde Nelere Dikkat Edersek Daha Çok Demir Emilimini Artırmış Oluruz ?
 • C vitamini demir emilimini artırdığı için demirden zengin olan besinlerle C vitamini birlikte tüketilmelidir. Yumurtanın portakal suyu veya domatesle birlikte tüketilmesi , köftenin salata ile tüketilmesi örnek olarak verilebilir.
 • Hayvansal ve bitkisel kaynaklı normal bir beslenmeyle alınan demirin % 10’ u emilebilmektedir.Hayvansal besinlerin sınırlı tüketiminde diyette C vitamini diğer besinlerle birlikte alınmalıdır. Et ve benzeri yiyeceklerin satın alınamadığı zaman yumurta, kurubaklagiller, kuru meyveler, pekmez, tahin ve yeşil sebzeler daha çok diyette yer almalıdır. Ağırlıklı olarak hayvansal kaynaklı besinler tüketildiğinde günlük alınan demirin % 15-30’ u emilebilmektedir. Ülkemizde demir yetmezliği anemisinin çok fazla görülmesinin nedenlerinin başında et tüketiminin az olması ve ete alternatif olan yiyeceklerin tüketilmemesi gelmektedir.
 • Posa miktarı yüksek olan besinlerin fazla miktarda tüketimi demirin vücuttan atımını hızlandırdığı için posayla birlikte C vitamini alındığında posanın etkisini azaltır.
 • Mayalı ekmek tüketimi demirin emilimini artırdığı için tüketilmelidir. Mayasız ekmek olarak bilinen yufka veya lavaş ekmeği demir emilimini azaltır. Ayrıca kurubaklagillerin iyi pişirilmemesi ve kepekli ekmeğin veya esmer undan yapılan köy ekmeğinin tüketimi de demirin yeterli bir şekilde emilememesini sağlar.
 • Aliminyum, paslanmaz çelik ve teneke de demir emilimini azaltır. Konserve kutusu açıldıktan sonra beklerken besin içinde teneke miktarı arttığından demir emilimi azalmaktadır.
 • Temiz su kullanılmalı, aşılama programlarına uyulmalı, gelişigüzel fazla miktarda aspirin kullanılmamalı.
 • Temizliğe dikkat edilmeli, enfeksiyon ve paraziter hastalıklar kontrol altına alınmalı.
 Besinlerdeki Demir Emilimi Ne Kadardır ? • Karaciğer gibi sakatatlardaki demirin %30’ u ,
 • Dana ve koyun etindeki demirin % 25’ i,
 • Tavuk ve balıktaki demirin % 20’ si,
 • Yumurtadaki demirin % 15’i,
 • Kurubaklagillerdeki demirin % 20’ si,
 • Yeşil sebzelerdeki demirin % 8’ i,
 • Tahıllardaki demirin % 4’ü emilir.